TÌM HIỂU VỀ NHƯỢC THỊ
NHƯỢC THỊ: NHƯỢC THỊ LÀ GÌ?
Nhược thị là tình trạng thị lực ở một hoặc cả hai mắt không phát triển bình thường trong thời thơ ấu. Đôi khi được gọi là mắt lười. Nhược thị là một vấn đề thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Tầm nhìn của trẻ phát triển trong vài năm đầu đời. Đó là điều quan trọng phải chẩn đoán và điều trị nhược thị càng sớm càng tốt. Nếu không, trẻ bị nhược thị sẽ không phát triển thị lực bình thường và khỏe mạnh.
NGUYÊN NHÂN CỦA NHƯỢC THỊ LÀ GÌ?
Nhược thị có thể phát triển từ các vấn đề về mắt và thị lực khác. Dưới đây là một số tình trạng có thể gây nhược thị ở trẻ:
Lác mắt
Lác là khi mắt nhìn theo hai hướng khác nhau. Một mắt có thể nhìn thẳng về phía trước, trong khi mắt kia liếc vào trong, ra ngoài, nhìn lên hoặc nhìn xuống. Để tránh hiện tượng nhìn đôi, não của trẻ có thể bỏ qua hình ảnh từ mắt không nhìn thẳng về phía trước. Nhưng chính điều này có thể khiến cho mắt đó không thể phát triển bình thường được.
Mắc tật khúc xạ
Mắc tật khúc xạ có nghĩa là bị cận thị, viễn thị hoặc loạn thị (bị biến dạng hoặc mờ). Trẻ có thể bị tật khúc xạ nặng hơn ở một mắt. Con mắt đó có thể “tắt” và tầm nhìn sẽ không phát triển bình thường. Điều này có thể khó xác định vì thị lực của trẻ có vẻ tốt khi sử dụng cả hai mắt.
Đục các thành phần trong suốt ở trong mắt
Một số trẻ khi sinh ra đã bị đục thủy tinh thể, khiến thủy tinh thể trong suốt của mắt bị đục. Điều này có thể ngăn cản tầm nhìn phát triển bình thường ở mắt đó.
Sụp mí mắt
Sụp mi, hay sụp mí mắt, có thể gây cản trở thị lực ở mắt đang phát triển của trẻ và dẫn đến nhược thị. Trẻ có thể không nhận thức được rằng mắt này có thị lực tốt hơn mắt kia. Và cha mẹ cũng có thể không nhận ra điều đó, trừ khi trẻ bị lác hoặc một vấn đề khác về mắt mà cha mẹ có thể thấy.
CHUẨN ĐOÁN NHƯỢC THỊ
Các bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán nhược thị bằng cách kiểm tra xem thị lực giữa hai mắt có khác nhau hay không. Để kiểm tra tầm nhìn của trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, bác sĩ sẽ che một mắt của trẻ và xem chúng có thể theo dõi một vật chuyển động tốt như thế nào. Bác sĩ cũng có thể quan sát phản ứng của trẻ khi bị che một mắt. Nếu một mắt bị nhược thị và mắt còn lại bị che, trẻ có thể sẽ cố gắng nhìn lên trên hoặc xuống dưới miếng che, kéo nó ra hoặc khóc.
Bác sĩ sẽ khám mắt toàn diện, tìm kiếm các vấn đề về mắt khác có thể ảnh hưởng đến thị lực. Thị lực kém ở một mắt không phải lúc nào cũng đồng nghĩa là trẻ bị nhược thị. Trong một số trường hợp, đeo kính để điều chỉnh tật khúc xạ ở một mắt có thể cải thiện thị lực.
Khi nào nên kiểm tra thị lực của trẻ?
Tất cả trẻ em nên được bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ nhãn khoa kiểm tra thị lực trước khi vào mẫu giáo. Nếu tiền sử gia đình bị lác, đục thủy tinh thể ở trẻ em hoặc bệnh về mắt nghiêm trọng, cần đến bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra mắt khi trẻ còn nhỏ. Hầu hết các bác sĩ đều kiểm tra thị lực cho trẻ khi khám sức khỏe.
Nếu họ nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của mắt có vấn đề, họ có thể gửi trẻ đến bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra thêm.
ĐIỀU TRỊ NHƯỢC THỊ
Nhược thị thường được khắc phục bằng cách cho trẻ sử dụng mắt yếu hơn. Điều này thường được thực hiện bằng cách dán miếng che lên mắt khỏe hơn của trẻ. Một số trường hợp, có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt để làm mờ tầm nhìn ở mắt khỏe hơn. Hoặc trẻ có thể đeo kính mà tròng kính làm mờ tầm nhìn ở mắt đó.
Đối với mắt yếu hơn, thông thường phải mất từ vài tuần đến vài tháng để thị lực cải thiện tốt hơn. Khi trẻ có thị lực tốt hơn ở mắt đó, chúng có thể cần phải đeo miếng che mắt bán thời gian trong vài năm. Điều này giúp giữ cho tầm nhìn của chúng tốt hơn.
Hãy liên hệ thường xuyên với bác sĩ nhãn khoa để theo dõi cẩn thận thị lực của trẻ.
Cách chọn và sử dụng miếng che mắt
Miếng che mắt phải thoải mái nhưng vẫn cố định ở đúng vị trí. Nó không nên cho phép trẻ nhìn lén các cạnh của nó. Không sử dụng miếng che mắt màu đen có dây thun hoặc dây buộc. Những thứ này quá dễ dàng để trẻ lấy ra hoặc nhìn xung quanh.
Để đeo miếng dán, chỉ cần gắn nó vào vùng da quanh mắt. Nếu trẻ đeo kính, sẽ có những miếng dán được thiết kế để gắn vào tròng kính. Những thứ này có thể thích hợp cho trẻ đã quen đeo miếng dán nhưng lại không phù hợp cho trẻ mới điều trị. Do miếng dán có thể trượt hoặc trẻ có thể học cách nhìn xung quanh miếng dán.
Nếu trẻ đeo kính và không quen với việc dán mắt, tốt nhất nên dán miếng dán trực tiếp quanh mắt có thị lực tốt hơn ở bên dưới kính.
Giữ cho trẻ không tháo miếng che mắt
Trẻ em không thích bị che mắt hoặc làm mờ mắt. Tuy nhiên, cha mẹ cần giúp con mình làm những điều tốt nhất cho chúng. Nếu không, việc điều trị sẽ không hiệu quả.
Hãy thử đánh lạc hướng trẻ hoặc yêu cầu trẻ làm điều gì đó khiến trẻ chú ý. Hoặc thưởng cho trẻ phần thưởng khi đeo miếng che mắt.
Có thể phải mất một thời gian để trẻ quen với việc đeo miếng che mắt. Theo thời gian, điều này sẽ trở nên dễ dàng hơn. Hãy nhớ rằng, tăng sức mạnh cho mắt yếu hơn là cách duy nhất để phát triển thị lực bình thường, khỏe mạnh. Nếu trẻ vẫn tháo miếng dán, biện pháp cuối cùng là che tay trẻ lại bằng găng tay.
Dạy cho trẻ về miếng che mắt
Trẻ em trước tuổi đi học hoặc ở độ tuổi đi học có thể không muốn đeo miếng che mắt hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt làm mờ mắt. Để giúp đỡ, cha mẹ nên giải thích tầm quan trọng của những phương pháp điều trị này để trẻ có thể nhìn rõ. Và trấn an chúng rằng rất nhiều trẻ em khác đeo miếng che mắt cũng vì lý do như vậy.
Hãy cân nhắc việc cho trẻ nhỏ tập đeo miếng che mắt cho búp bê. Hoặc để trẻ trang trí miếng che mắt của mình bằng bút màu. Giải thích cách điều trị nhược thị cho giáo viên của trẻ. Yêu cầu giáo viên khen trẻ đã đeo miếng che rất tốt.
Trẻ em phát triển mạnh mẽ nhờ những phản hồi tích cực từ giáo viên. Những điều cần cân nhắc khi điều trị bằng miếng dán:
- Trong một số trường hợp rất hiếm, việc lạm dụng miếng dán mắt hoặc thuốc nhỏ mắt làm mờ mắt có thể ảnh hưởng đến thị lực ở mắt khỏe hơn. Cần phải tới gặp bác sĩ nhãn khoa thường xuyên để theo dõi chặt chẽ thị lực của cả hai mắt.
- Vùng da gần miếng che mắt của trẻ có thể bị kích ứng. Để khắc phục, có thể thử một kích thước hoặc loại miếng dán khác và đặt góc miếng che mắt khác nhau mỗi ngày.
- Ban đầu có thể khó khăn cho trẻ khi đeo miếng che. Cha mẹ cố gắng chú ý tới chúng khi leo cầu thang hoặc các hoạt động.
Phẫu thuật khắc phục nguyên nhân gây nhược thị
Trong một số trường hợp, bác sĩ nhãn khoa sẽ đề nghị phẫu thuật để khắc phục một số vấn đề về mắt gây nhược thị. Sau phẫu thuật, trẻ có thể cần tiếp tục đeo miếng che mắt hoặc che mắt khỏe hơn cho đến khi thị lực được cải thiện. Có thể ngăn ngừa mất thị lực do nhược thị.
Để có kết quả tốt nhất, bệnh nhược thị nên được điều trị trước khi trẻ được 7 hoặc 8 tuổi. Nhiều trẻ em không thích bị che mắt hoặc làm mờ mắt. Tuy nhiên, cha mẹ cần giúp con mình làm những điều tốt nhất.
Điều trị nhược thị bằng công nghệ mới
Một phương pháp điều trị nhược thị mới sử dụng tai nghe thực tế ảo (VR) để giúp cải thiện thị lực ở trẻ từ 4 đến 7 tuổi. Trẻ xem video khi đeo tai nghe, điều này giúp chúng sử dụng mắt yếu hơn. Cần trao đổi với bác sĩ nhãn khoa để tìm hiểu thêm thông tin.
ĐIỀU TRỊ NHƯỢC THỊ ĐỂ CÓ TẦM NHÌN TỐT HƠN SUỐT ĐỜI
Khi trẻ bị nhược thị, điều quan trọng là phải cải thiện thị lực ở mắt yếu hơn. Ngay cả khi các vấn đề về mắt gây nhược thị được khắc phục bằng kính hoặc phẫu thuật, thì bản thân nhược thị cũng phải được điều trị. Nếu không, trẻ có thể gặp vấn đề về thị lực suốt đời.
Tác giả: Tuấn Long
References: https://www.aao.org/eye-health/diseases/amblyopia-lazy-eye
https://www.facebook.com/Mr.hotinh/videos/1038248643847558?idorvanity=138217258401611
