Hệ đệm là một thành phần quan trọng của thuốc nhỏ mắt, để giữ cho pH của thuốc nhỏ mắt tương hợp với pH của môi trường mắt, đảm bảo không bị kích ứng khi sử dụng sản phẩm.Tuy nhiên gần đây, nhiều bác sĩ phát hiện ra tình trạng vôi hóa giác mạc khi sử dụng sản phẩm chứ đệm phosphat, đặc biệt ở những giác mạc có tổn thương.
Cùng tGoMed tìm hiểu vấn đề này và cách phòng tránh nguy cơ vôi hóa hóa giác mạc khi sử dụng sản phẩm tra mắt nhé!
Phosphat là gì và vai trò của nó trong nước mắt nhân tạo
Phosphat được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm về mắt. Lưu hành tại châu Âu, có khoảng một phần ba các loại thuốc nhỏ mắt chứa hệ đệm phosphat.
Phosphat thường được sử dụng trong thuốc nhỏ mắt dưới dạng :
– Disodium hydro phosphate dodecahydrate
– Hoặc natri dihydrogen phosphate dihydrate
Trong một chế phẩm nước mắt thường chứa 3 thành phần chính:
- Hoạt chất
- Chất bảo quản (có thể có)
- Hệ đệm
Phosphat thường giữ vai trò là chất đệm trong thuốc nhỏ mắt, đôi khi được dung làm hoạt chất hoặc mục đích khác. Hệ đệm giữ cho dung dịch thuốc nhỏ mắt không quá axit hoặc quá kiềm, giúp cho mắt không bị kích ứng khi thuốc được tra nhỏ vào mắt.
Cơ chế gây vôi hóa giác mạc
Phosphat trong thuốc nhỏ mắt và ion calci trong giác mạc có thể tạo tủa Calci phosphat hoặc Calci apatit. Những hợp chất này rất khó tan và gây lắng đọng, tích lũy vào các mô của giác mạc.
Các đối tượng nguy cơ cao?
- Những bệnh nhân có tổn thương giác mạc, các bệnh nhân sau phẫu thuật mắt.
- Hội chứng khô mắt (bốc hơi nước mắt có thể dẫn tới kết tủa tích lũy ở vùng giãn mi).
Nghiên cứu vôi hóa giác mạc khi sử dụng nước mắt nhân tạo chứa phosphat
Nghiên cứu được thực hiện trên các 20 mô hình giác mạc có tổn thương, chia làm 2 nhóm.
- Một nhóm sử dụng nước mắt nhân tạo chứa hệ đệm phosphat.
- Nhóm còn lại sử dụng nước mắt nhân tạo chứa hệ đệm citrate.
Tất cả 10 giác mạc được điều trị nước mắt nhân tạo hyaluronate chứa hệ đệm phosphat. Cho thấy các đốm trắng đục rõ ràng ở tất cả các vùng bị mài mòn, cho thấy giác mạc bị vôi hóa mạnh.
(a) Hình thành các mảng bám vôi hóa trên bề mặt giác mạc. Điều trị bằng nước mắt nhân tạo hyaluronate đệm phosphat.
Tuy nhiên, 5 giác mạc được điều trị bằng nước mắt nhân tạo hyaluronate chứa hệ đệm citrate, cho thấy bề mặt hoàn toàn trong suốt, mịn, không có vôi hóa thị giác sau 3 ngày điều trị.
(c) Không có các mảng vôi hóa trên bề mặt giác mạc. Điều trị bằng nước mắt nhân tạo hyaluronate đệm citrate.
Tác dụng chữa lành giác mạc đạt được ở 2 chế phẩm trên là như nhau. Nhưng nhóm sử dụng nước mắt nhân tạo đệm citrate không gây vôi hóa giác mạc, còn nhóm sử dụng nước mắt nhân tạo đệm thì có.
Do đó, khuyến cáo ngừng sử dụng thuốc nhỏ mắt có đệm phosphat cho những bề mặt giác mạc bị tổn thương. Từ đó tránh gây tổn thương nặng nề thêm cho bệnh nhân.
Các nghiên cứu khác gần đây đã chỉ ra rằng các thuốc nhỏ mắt có chứa nồng độ hệ đệm phosphat cao có thể gây vôi hóa giác mạc, mất thị lực không thể đảo ngược. Tháng 12/2012, sau khi xem xét các bằng chứng ngày càng nhiều, Cơ quan quản lý Dược phẩm Châu Âu (EMA) đã xác nhận mối liên hệ này và kết luận rằng. Cả bệnh nhân và bác sĩ điều trị đều cần phải nhận thức được tác dụng phụ đó.
Đối với những bệnh nhân không có tổn thương giác mạc từ trước, nguy cơ calci hóa giác mạc là có xảy ra khi dùng sản phẩm sản phẩm tra mắt có phosphat.
Những người có đã từng và đang có tổn thương giác mạc nghiệm trọng, sử dụng các sản phẩm có phosphat gây đe dọa đến thị lực.
