MÀNG ỐI CÓ THỂ GIÚP ĐIỀU TRỊ KHÔ MẮT NHƯ THẾ NÀO?
Các bác sĩ có thể sử dụng màng ối như một loại mô cấy ghép với đặc tính chữa lành. Bằng cách sửa chữa những tổn thương trên bề mặt mắt, màng ối giúp điều trị khô mắt.
Khô mắt xảy ra khi mắt không sản xuất đủ nước mắt để bôi trơn bề mặt nhãn cầu. Bệnh nhân có thể trải qua các cảm giác như như mờ mắt, khó chịu và nhạy cảm với ánh sáng.
Trong trường hợp khô mắt, bác sĩ có thể sử dụng màng ối như một mô cấy ghép trên bề mặt nhãn cầu với tác dụng chữa lành tổn thương.
MÀNG ỐI LÀ GÌ?
Màng ối là phần trong cùng của nhau thai, vị trí tiếp xúc trực tiếp với thai nhi. Bác sĩ thu thập màng ối từ phần mô của nhau thai sau khi sinh.
Màng ối chứa nhiều loại tế bào gốc và nhiều yếu tố tăng trưởng mạnh mẽ. Các chuyên gia y tế sử dụng màng ối như một loại băng sinh hoạt để điều trị và chữa lành nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Một trong số đó là khô mắt.
CÁC LOẠI MÀNG ỐI
Có 2 loại màng ối trên thị trường:
Màng ối đông khô
Màng ối khử nước
2 loại màng ối này có cách bảo quản khác nhau nhưng đạt hiệu quả giống nhau trong điều trị các bệnh lý của mắt.
Màng ối khử nước: Có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng, làm cho chúng dễ bảo quản và vận chuyển hơn so với loại đông khô. Trước khi sử dụng, chuyên gia y tế sẽ tái hydrat hóa màng bằng một giọt dung dịch nước muối sinh lý.
Màng ối đông khô: Loại này cần được bảo quản ở nhiệt độ thấp khoảng -112ᵒF (-80ᵒC). Điều này làm cho chúng tốn kém chi phí hơn và khó bảo quản, vận chuyển hơn. Tuy nhiên màng ối đông khô được gắn vào giấy mang. Điều đó giúp chúng được cắt theo kích thước cụ thể mà bác sĩ cần sử dụng. Đồng thời chúng không cần phải thực hiện bước tái hydrat hóa trong quá trình sử dụng.
MÀNG ỐI CÓ THỂ GIÚP ĐIỀU TRỊ KHÔ MẮT KHÔNG?
Màng ối có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn, từ đó có thể giúp điều trị khô mắt. Ngoài ra màng ối có ức chế tăng sinh tân mạch đồng thời ức chế quá trình xơ hóa và tạo sẹo.
Màng ối được cấu tạo bởi 3 lớp:
(Đoạn này thêm ảnh cấu tạo màng ối đã làm trong lần trước giúp em)
- Biểu mô
- Màng đáy
- Nhu mô
Các lớp này đều đóng vai trò trong việc chữa lành mắt. Màng đáy chứa collagen và có thành phần tương tự như giác mạc và kết mạc, do đó nó có thể thúc đẩy tốc độ tăng sinh tế bào. Các lớp nhu mô chứa axit hyaluronic và cytokine, có tác dụng giảm viêm.
Một nghiên cứu năm 2018 đã chỉ ra rằng màng ối đông khô có thể giúp cải tình trạng của bề mặt nhãn cầu và giảm các triệu chứng khô mắt ở những người mắc bệnh khô mắt từ trung bình đến nặng.
Bên cạnh đó màng ối cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh lý khác về mắt như:
- Loét giác mạc
- Thủng giác mạc
- Viêm giác mạc bọng-một tình trạng mắt trong đó xuất hiện các vết phồng giống như bọng trên giác mạc
- Phẫu thuật Glaucoma
- Viêm giác mạc do loạn dưỡng thần kinh giác mạc-một tình trạng thoái hóa ảnh hưởng đến giác mạc
- Bỏng hóa chất
- Mộng thịt-một khối u nhô lên, hình nêm trong mắt
- Bỏng do nhiệt
QUÁ TRÌNH GHÉP MÀNG ỐI ĐƯỢC DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO?
Bệnh nhân có thể được ghép màng ối ngay tại phòng khám. Màng ối được đặt trên một vòng linh hoạt. Bác sĩ sẽ đặt màng ối dưới mí mắt trên và dưới và bao phủ màng ối trên bề mặt giác mạc.
Bác sĩ có thể sử dụng keo chuyên dụng hoặc chỉ khâu hấp thụ được hoặc không hấp thụ được để cố định màng ối vào bề mặt mắt.
Bác sĩ có thể đặt một kính áp tròng mềm để giữ cố định màng ối trên bề mặt mắt để ngăn màng ối di chuyển khỏi vị trí.
Theo các phòng khám chuyên khoa mắt, mắt bị ảnh hưởng có thể cần phải được giữ nhắm bằng gạc hoặc băng phẫu thuật trong vài ngày sau khi ghép màng ối. Điều này cho phép mắt hấp thụ màng ối và bắt đầu quá trình tái tạo biểu mô. Sau khi mắt đã hấp thụ màng ối, bác sĩ sẽ tháo bỏ vòng bảo vệ.
BIẾU CHỨNG CÓ THỂ GẶP PHẢI TRONG QUÁ TRÌNH GHÉP MÀNG ỐI
Biến chứng nghiêm trọng với việc ghép màng ối là rất hiếm. Tuy nhiên, trong qua trình sử dụng có thể gặp một số biến chứng sau:
- Mất màng ối: Trường hợp này có thể xảy ra nếu bác sĩ không cố định đúng cách.
- Viêm giác mạc: Nhiễm khuẩn trong quá trình sử dụng màng ối có thể gây viêm giác mạc, một tình trạng viêm giác mạc.
- Nhiễm trùng: Trong một số trường hợp hiếm gặp, việc ghép màng ối có thể nhiễm các bệnh truyền nhiễm từ nhau thai được sử dụng để ghép. Tuy nhiên, các bác sĩ đã xử lý màng ối bằng kháng sinh và kiểm tra mô để phát hiện các loại bệnh truyền nhiễm khi thu thập từ nhau thai. Vì vậy nguy cơ nhiễm trùng là cực kỳ thấp.
KÌ VỌNG
Ghép màng ối có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho khô mắt. Với ít tác dụng phụ hoặc biến chứng. Chúng cũng có thể được sử dụng để điều trị các bệnh về mắt khác như loạn dưỡng giác mạc.
Các nhà khoa học cũng đang nghiên cứu việc sử dụng màng ối dưới dạng thuốc nhỏ mắt như một phương pháp điều trị các bệnh về mắt.
Màng ối cũng rất hiệu quả khi được sử dụng cho những bệnh nhân sau phẫu thuật đục thủy tinh thể.
Cả màng ối đông khô và khử nước đều cho hiệu quả tương tự nhau.
KẾT LUẬN
Màng ối được lấy từ mô nhau thai. Chúng chứa nhiều loại tế bào gốc và các yếu tố tăng trưởng. Từ đó có thể giúp sửa chữa tổn thương mắt. Loại màng này này có đặc tính chống viêm và chống tạo sẹo. Nó có thể giúp điều trị khô mắt.
Ghép màng ối có thể là một lựa chọn điều trị cho những bệnh nhân bị khô mắt nghiêm trọng hoặc kéo dài hoặc các rối loạn về mắt khác. Bệnh nhân có thể thảo luận các phác đồ điều trị khô mắt với bác sĩ nhãn khoa. Liệu ghép màng ối có phù hợp với họ hay không?
Tác giả: Thùy Trang
References:
Beth Sissons.Medically reviewed by William C Lloyd III, MD, FACS. April 6, 2023. How can amniotic membranes help treat dry eye?
